Belastingaangifte 2021: een terugblik
Het is waarschijnlijk de drukste tijd van het jaar, maar óók de tijd waarin u het meest voor uw cliënten kunt betekenen: van 1 maart tot 1 mei deed Nederland belastingaangifte. En ook dit jaar zag u waarschijnlijk weer veel verschillende cliënten voorbijkomen, met hun mappen, afschriften, bonnen, vragen en verhalen. We spraken 3 maatschappelijk dienstverleners over de afgelopen aangifteperiode.
Ed Dieckmann (82) ondersteunt als vrijwilliger mensen met het invullen van hun belastingaangifte. Dat doet hij alweer 32 jaar en inmiddels gaan er ieder jaar maar liefst rond de 250 aangifteformulieren door zijn handen.
Op de koffie
Ik zal het eerlijk zeggen: na mijn loopbaan in de financiële sector wist ik niet zo goed wat ik met mijn tijd moest doen. Ik kan moeilijk stilzitten en ik ben graag onder de mensen. Ik klopte aan bij het wijkcentrum. Omdat ik veel weet van financiën en administratie ben ik daar eerst cursussen over belastingen gaan geven. Maar ik kwam er al snel achter dat de mensen meer behoefte hadden aan praktische hulp. Dus mochten ze bij mij thuis of in het wijkcentrum op de koffie komen, met hun formulieren en al hun vragen. En dat komen ze nog steeds.
Ik doe het uit eigenbelang: het maakt me gelukkig als ik mensen kan helpen
Obstakels
De afgelopen 2 jaar was het allemaal wat lastiger, met corona. De spreekuren in het wijkcentrum konden vaak niet doorgaan en dat leverde wel wat obstakels op. Ook doordat de Belastingdienst steeds digitaler wordt. Mijn klanten zijn over het algemeen wat ouder en dan zit je met een machtigingscode die niet altijd werkt en met die DigiD-app die ze moeten downloaden en de code aan mij doorgeven... Ga dat allemaal maar eens uitleggen op afstand! Ik ben bij sommige mensen toch maar gewoon thuis langsgegaan.
Goed luisteren
Ik vind persoonlijk contact erg belangrijk. Als je mensen met hun belastingaangifte helpt, krijg je áltijd te maken met de verhalen erachter. Soms zijn dat schrijnende verhalen. Die kunnen gaan over het verlies van een partner of over schulden of over een slepende ruzie met de gemeente. Ik wil daar graag de tijd voor nemen. Ik probeer goed te luisteren en te helpen waar dat kan. Soms door te kijken waar een belastingvoordeel zit, soms door zelf contact op te nemen met de Belastingdienst of andere overheidsinstanties. Dat doe ik ook omdat ik er zelf heel blij van word als ik wat kan betekenen, al is het maar een heel klein beetje.
Bloemetje
Laatst ging de bel, er stond een klant voor de deur. Een lieve oudere vrouw, die alleen van haar AOW moet rondkomen. Ik heb haar met haar aangifte geholpen en ze kon € 118 terugkrijgen. Voor sommige mensen stelt dat misschien niet veel voor, maar zij was er dolgelukkig mee. Ze kwam langs om me te bedanken met een bloemetje. Dat vind ik zo mooi, na zo’n moment zweef ik gewoon naar mijn kamer. En dan dit stel: zij 89, hij 91 jaar. ‘Hebt u misschien nog wat spaargeld,’ vroeg ik toen ik door hun aangifte heenging. ‘Meneer,’ antwoordde hij in plat Amsterdams, ‘we hebben geen cent te makken, maar we hebben nog altijd elkaar.’ Dat is toch geweldig.
Voor veel van onze klanten is de belastingaangifte een zware bevalling
Ze noemen zichzelf ook wel de belastinginvullers, de 11 vrijwilligers van Belastingservice Smallingerland – Voor en door ouderen. Ze gaan bij leden van de Ouderenbond op bezoek, verzamelen alle gegevens en vullen met de machtigingscode de aangiftes in. Die printen ze uit en brengen ze weer bij de mensen thuis. Coördinator Henk Driessen maakt ieder jaar een informatiegids voor de hulpverleners. 'Dan hebben ze altijd een naslagwerkje bij de hand.'
Blij en dankbaar
De aangifteperiode is soepel verlopen. Maar ook dit jaar is weer bewezen dat onze diensten nodig zijn, voor zowel de aangifte als toeslagen. Onze klanten worden ouder en zien de belastingaangifte steeds meer als een zware bevalling. De interesse is er niet meer, vaak hebben ze niet eens een computer of tablet. Achteraf zijn ze dan heel blij en dankbaar als wij ze hebben geholpen. Vooral als blijkt dat ze wat terugkrijgen of recht hebben op een tegemoetkoming voor specifieke zorgkosten.
Rollator
We kennen de mensen bij wie we over de vloer komen vaak al jaren. Maar omdat je ze maar eens per jaar ziet, kom je elke keer toch weer in een andere setting terecht. Ze zijn ouder geworden. Opeens lopen ze met een rollator. Als je dan om je heen kijkt zie je soms dat er inmiddels ook wat aan de hand is met persoonlijke hygiëne, de gezondheid of financiën. Voordat we met de belastingaangifte beginnen, kijken we of er ondersteuning op andere vlakken nodig is. We houden ons ver van advies buiten ons kennisveld, maar we proberen wel om de juiste hulpverleners aan klanten die daar behoefte aan hebben te verbinden.
Praktische zaken
Er zijn altijd wel praktische zaken waar je tegenaan loopt. Dit jaar kwam het veel voor dat de ene partner wel een machtigingscode had ontvangen en de andere niet. Dat betekent dat je niet meteen door kunt, omdat je eerst die andere machtiging moet aanvragen. In onze doelgroep komt het ook vaak voor dat een van de partners is overleden. Het niet digitaal kunnen invullen van het P-formulier en het F-formulier, is een extra belasting.
Race tegen de klok
Naast de informatiegids verzorgen we jaarlijks een cursus voor de hulpverleners. Ik wil de gids elk jaar weer zo vroeg mogelijk klaar hebben, maar dat lukt eigenlijk nooit. Het is telkens weer een race tegen de klok, want de meeste wijzigingen zijn pas begin februari definitief. Dan ben ik al met de cursus bezig en de eerste klanten hebben alweer gebeld voor een afspraak. Soms is de campagne bijna afgelopen tegen de tijd dat het gidsje klaar is. Maar ik blijf m’n best doen en dat geldt voor ons allemaal. We doen het allemaal met veel plezier en voldoening.
Je leert er bijna elke dag wat bij
Vera Boddeke (73) helpt al vanaf 2000 als vrijwilliger mensen met het ordenen van de thuisadministratie, het afwikkelen van bankzaken, het invullen van formulieren en het opstellen van brieven aan instanties als de gemeente en verzekeraars. Sinds 2008 biedt ze haar hulp ook aan bij het indienen van de belastingaangifte.
Midden in het leven
Of het nu om Syrische vluchtelingen gaat of ouderen: er zijn veel mensen die moeite hebben met hun belastingaangifte of met hun toeslagen. En ik kán helpen, dus dan vind ik ook dat ik dat moet doen. Daardoor sta ik zelf ook nog midden in het leven en zo blijf ik actief in mijn hoofd. Het geeft daarnaast een goed gevoel als blijkt dat iemand geld terugkrijgt of recht heeft op een toeslag. Heel veel van die blije gezichten zie ik nog zo voor me.
Op een rij
Mijn man en ik hadden een eigen bedrijf en daarin deed ik ook de administratie en de belastingen. Toen vond ik het al leuk om dingen uit te zoeken en alles op orde te hebben. Maar het is misschien nog wel leuker om mensen met een laag inkomen te helpen door de zaken op een rij te zetten en te kijken of ze nog wat terug kunnen krijgen of recht hebben op toeslagen.
Buikpijn
Tegelijkertijd vind ik het een grote verantwoordelijkheid. Je wilt niets missen en klanten op tijd waarschuwen als ze moeten terugbetalen. Als dat niet goed gaat, kan ik daar echt ziek van zijn. Terwijl je er meestal niets aan kunt doen. Sommige klanten hebben in 2020 bijvoorbeeld erg veel last gehad van de coronacrisis. Op basis van hun inkomen in 2020 heeft de Belastingdienst hun inkomen voor 2021 te laag ingeschat. Daardoor krijgen ze in de eerste helft van 2022 meer toeslag dan waar ze recht op hebben. Betekent dat ze in de tweede helft van 2022 opeens toeslag moeten terugbetalen. Vooral als het gaat om huurtoeslag kunnen die bedragen enorm oplopen. Ik wil hen daar tijdig op wijzen, zodat ze er rekening mee kunnen houden. Maar dan moet ik hen wel gesproken hebben! Dat is niet altijd zo. Daar kan ik weleens buikpijn van hebben.
Ondersteuning
Het is nu minder makkelijk dan vroeger, vind ik. Er verandert veel en je moet constant alert zijn. Daarom ben ik blij met de ondersteuning van de relatiebeheerders van de Belastingdienst en Toeslagen en de informatie op Kennisnetwerk. Ik haal ook veel uit het forum, het is goed om te zien welke vragen andere maatschappelijk dienstverleners hebben. Je leert er bijna elke dag wat bij, ook buiten de aangifteperiode.